آموزش گام به گام کار با دستگاه برش لیزر برای مبتدیان

دستگاه‌های برش لیزر، انقلابی در صنایع مختلف از تولید قطعات فلزی دقیق گرفته تا ساخت ماکت‌های معماری و محصولات تبلیغاتی ایجاد کرده‌اند. توانایی این دستگاه‌ها در برش مواد مختلف با سرعت و دقت فوق‌العاده، آن‌ها را به ابزاری ضروری در کارگاه‌های مدرن تبدیل کرده است. اما برای بهره‌برداری کامل از این فناوری، دانستن نحوه کار با دستگاه برش لیزر به شیوه‌ای صحیح و ایمن، امری حیاتی است. این راهنما به صورت گام به گام شما را از مرحله ابتدایی تا اجرای یک برش موفق همراهی می‌کند.

در این مقاله به تمامی جنبه‌های کار با این دستگاه شگفت‌انگیز می‌پردازیم. فرقی نمی‌کند که شما یک صنعتگر باتجربه باشید یا یک فرد مبتدی که به تازگی وارد این حوزه شده‌اید، نکات ارائه شده در اینجا به شما کمک می‌کند تا با اطمینان و مهارت بیشتری از دستگاه خود استفاده کنید.

• آماده‌سازی طرح: ساخت یا ویرایش فایل در نرم‌افزارهای طراحی برداری.
• تنظیمات دستگاه: انتخاب متریال مناسب و تنظیم پارامترهای کلیدی مانند قدرت و سرعت.
• فوکوس لیزر: تنظیم فاصله کانونی لنز برای دستیابی به برش دقیق و تمیز.
• اجرای برش: شروع فرآیند و نظارت مستمر بر عملکرد دستگاه.
• نکات ایمنی: رعایت اصول ایمنی برای محافظت از اپراتور و دستگاه.

پیش‌نیازها و اصول ایمنی: اولین قدم در کار با دستگاه برش لیزر

قبل از اینکه دکمه شروع را فشار دهید، باید از ایمنی خود و دستگاه اطمینان حاصل کنید. نادیده گرفتن این مرحله می‌تواند منجر به حوادث جدی یا آسیب به دستگاه گران‌قیمت شما شود. نحوه کار با دستگاه برش لیزر با رعایت دقیق اصول ایمنی آغاز می‌شود.

۱. تجهیزات حفاظت فردی 

اپراتور دستگاه لیزر باید همواره از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کند. مهم‌ترین آن‌ها عینک ایمنی مخصوص لیزر است. این عینک‌ها باید متناسب با طول موج لیزر دستگاه شما (مثلاً CO2 یا فایبر) باشند تا از آسیب جدی به چشم جلوگیری کنند. استفاده از لباس کار مناسب و غیرقابل اشتعال و در صورت نیاز، دستکش‌های مقاوم نیز توصیه می‌شود.

۲. بررسی محیط کار و دستگاه

محیط کار باید دارای تهویه بسیار قوی باشد. فرآیند برش لیزری، به‌ویژه روی موادی مانند پلاستیک یا چوب، دود و گازهای سمی تولید می‌کند. سیستم تهویه (اگزاست فن) باید به درستی کار کند و دود را به فضای بیرون هدایت نماید. همچنین، همیشه یک کپسول آتش‌نشانی مناسب (معمولاً CO2) در نزدیکی دستگاه داشته باشید. قبل از هر بار استفاده، از تمیز بودن لنزها، آینه‌ها و میز کار اطمینان حاصل کنید.

۳. آشنایی با اجزای اصلی دستگاه

برای درک بهتر نحوه کار با دستگاه برش لیزر، باید اجزای اصلی آن را بشناسید:

• تیوب لیزر (منبع لیزر): قلب دستگاه که پرتو لیزر را تولید می‌کند.
• هد لیزر: مجموعه‌ای که شامل لنز و نازل است و پرتو را بر روی متریال متمرکز می‌کند.
• میز کار: سطحی که متریال روی آن قرار می‌گیرد (می‌تواند شمشیری، لانه زنبوری و غیره باشد).
• سیستم حرکتی (محورهای X و Y): موتورها و ریل‌هایی که هد لیزر را با دقت بالا حرکت می‌دهند.
• کنترل پنل: رابط کاربری برای تنظیم پارامترها و کنترل دستگاه.
• چیلر (سیستم خنک‌کننده): برای خنک نگه داشتن تیوب لیزر و جلوگیری از آسیب دیدن آن.

آموزش گام به گام نحوه کار با دستگاه برش لیزر

پس از رعایت نکات ایمنی، اکنون آماده شروع کار هستید. این فرآیند را می‌توان به هفت مرحله اصلی تقسیم کرد.

گام اول: طراحی و آماده‌سازی فایل

دستگاه برش لیزر با فایل‌های طراحی برداری (Vector) کار می‌کند. شما باید طرح خود را در نرم‌افزارهایی مانند Adobe Illustrator، CorelDRAW یا AutoCAD ایجاد کنید. خطوطی که قرار است برش داده شوند معمولاً با رنگی خاص (مثلاً قرمز) و با ضخامت بسیار کم (Hairline) مشخص می‌شوند. خطوطی که برای حکاکی (Engraving) هستند نیز با رنگ دیگری (مانند مشکی) تعیین می‌گردند. پس از تکمیل طراحی، فایل را با فرمت‌های رایج مانند DXF، AI یا PLT ذخیره کنید.

گام دوم: انتخاب و آماده‌سازی متریال

متریال مورد نظر خود (مانند پلکسی گلاس، چوب، ام‌دی‌اف، چرم یا فلزات نازک) را انتخاب کنید. سطح آن را از هرگونه گرد و غبار یا چربی پاک کنید. متریال را به صورت کاملاً صاف روی میز کار دستگاه قرار دهید. هرگونه تاب یا ناهمواری در سطح متریال می‌تواند باعث خروج پرتو از فوکوس و افت کیفیت برش شود.

گام سوم: انتقال فایل و تنظیمات نرم‌افزاری

فایل طراحی را از طریق حافظه فلش یا کابل شبکه به دستگاه منتقل کنید. نرم‌افزار کنترل دستگاه (مانند RDWorks) را باز کرده و فایل را بارگذاری نمایید. در این مرحله، نقطه شروع برش را روی نرم‌افزار و سپس روی دستگاه با استفاده از دکمه‌های حرکتی تنظیم کنید. این نقطه معمولاً گوشه بالا-چپ متریال در نظر گرفته می‌شود.

گام چهارم: تنظیم فوکوس لنز (مهم‌ترین مرحله)

کیفیت برش مستقیماً به تنظیم صحیح فاصله کانونی لنز بستگی دارد. پرتو لیزر باید در نقطه‌ای بسیار کوچک و دقیق روی سطح متریال متمرکز شود. برای این کار، یک ابزار مخصوص تنظیم فوکوس (فاصله‌سنج) یا یک تکه کوچک از متریال را بین نازل و سطح قطعه کار قرار دهید و با بالا و پایین بردن میز کار، فاصله صحیح را تنظیم کنید. نحوه کار با دستگاه برش لیزر بدون تنظیم فوکوس صحیح، نتیجه‌ای جز یک برش بی‌کیفیت و سوخته نخواهد داشت.

گام پنجم: تنظیم پارامترهای برش

این مرحله نیازمند تجربه و آزمون و خطا است. سه پارامتر اصلی وجود دارد:

• قدرت (Power): میزان توان لیزر که بر حسب درصد تعیین می‌شود. برای مواد ضخیم‌تر، قدرت بیشتری لازم است.
• سرعت (Speed): سرعت حرکت هد لیزر. سرعت بالاتر برای حکاکی و سرعت پایین‌تر برای برش عمیق استفاده می‌شود.
• فرکانس (Frequency) برای لیزرهای فلزات: تعداد پالس‌های لیزر در ثانیه که بر کیفیت لبه برش تأثیر می‌گذارد.

همیشه بهتر است ابتدا روی یک تکه کوچک و اضافی از همان متریال، تنظیمات مختلف را تست کنید تا به بهترین ترکیب قدرت و سرعت برای یک برش تمیز و بدون سوختگی دست یابید.

گام ششم: شروع فرآیند برش و نظارت

قبل از شروع، مطمئن شوید که سیستم تهویه و چیلر روشن هستند. سپس درب دستگاه را ببندید و دکمه شروع (Start) را فشار دهید. در تمام طول فرآیند برش، کنار دستگاه بمانید و بر آن نظارت کنید. در صورت بروز هرگونه مشکل، مانند شعله‌ور شدن متریال، فوراً با استفاده از دکمه توقف اضطراری (Emergency Stop) دستگاه را متوقف کنید.

گام هفتم: پایان کار و برداشتن قطعه

پس از اتمام کار، چند لحظه صبر کنید تا سیستم تهویه دود باقی‌مانده را کاملاً خارج کند. سپس درب دستگاه را باز کرده و با احتیاط قطعه برش خورده را بردارید. ممکن است لبه‌های قطعه کار کمی داغ باشد.

نکات حرفه‌ای برای بهبود کیفیت برش

دانستن نحوه کار با دستگاه برش لیزر یک چیز است و استاد شدن در آن چیز دیگر. برای دستیابی به نتایج حرفه‌ای، به نکات زیر توجه کنید:

تمیزکاری و نگهداری منظم

لنز و آینه‌های دستگاه باید به طور منظم با پارچه‌ای نرم و الکل مخصوص تمیز شوند. هرگونه آلودگی روی این قطعات اپتیکی باعث کاهش قدرت لیزر و افت کیفیت برش می‌شود. همچنین ریل‌ها و قطعات متحرک را طبق دستورالعمل سازنده، روغن‌کاری کنید.

تأثیر نوع لیزر بر عملکرد

دستگاه‌های لیزر CO2 برای برش مواد غیرفلزی مانند چوب، پلکسی، چرم و پارچه ایده‌آل هستند. در مقابل، دستگاه‌های لیزر فایبر برای برش فلزات با سرعت و دقت بالا طراحی شده‌اند. نحوه کار با دستگاه برش لیزر فایبر به دلیل نیاز به تنظیمات گاز کمکی (مانند اکسیژن یا نیتروژن) کمی متفاوت است.

عیب‌یابی مشکلات رایج

• برش ناقص: احتمالاً قدرت کم، سرعت زیاد یا کثیف بودن لنز دلیل آن است.
• سوختگی لبه‌ها: قدرت بیش از حد یا سرعت بسیار پایین می‌تواند باعث سوختگی شود. استفاده از کمپرسور هوا نیز به کاهش سوختگی کمک می‌کند.
• کج شدن برش: ممکن است یکی از آینه‌ها از تنظیم خارج شده باشد و نیاز به کالیبراسیون مجدد دارد.

با تسلط بر این مراحل و نکات، شما می‌توانید از پتانسیل کامل دستگاه برش لیزر خود برای خلق محصولات دقیق و باکیفیت بهره‌مند شوید. صبر، دقت و توجه به جزئیات، کلید موفقیت در این حوزه است.

در دنیای بزرگ ماشین‌آلات صنعتی، یافتن تأمین‌کننده معتبر و خریدار واقعی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. پلتفرم دمیرکو به عنوان یک بازار B2B تخصصی، این فرآیند را برای فعالان صنعت ساده کرده است. دمیرکو با ایجاد ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان دستگاه‌های صنعتی مانند دستگاه برش لیزر، به رشد و توسعه کسب‌وکارها کمک می‌کند.