وانیل | خرید و قیمت، فله و عمده
وانیلین ترکیب شیمیایی اصلی عصاره دانه وانیل است. امروزه وانیلین عمدتاً به عنوان طعم دهنده و معمولاً در غذاهای شیرین مانند بستنی و شکلات استفاده می شود. آیا می دانستید که 99 درصد وانیلین امروزی از دانه های وانیل به دست نمی آید بلکه به صورت مصنوعی تولید می شود؟ می توان آن را به روش های مختلفی تولید کرد: از یک ماده خام پتروشیمی به نام گایاکول، از چوب، یا از سایر منابع زیست توده (مواد آلی حاصل از گیاهان). امروزه، 15 درصد از تولید وانیلین در جهان از لیگنین (به مقاله قبلی ما در مورد لیگنین مراجعه کنید)، عمدتا توسط شرکت نروژی Borregaard تامین می شود.
وانیل چیست؟
وانیل از غلاف خشک‌شده‌ی ارکیده وانیل به دست می‌آید. این گیاه ظریف و بومی آمریکای مرکزی و مکزیک است. گل‌های وانیل به طور طبیعی گرده افشانی نمی‌شوند و برای تولید میوه، باید به طور دستی توسط زنبورهای خاص وانیل گرده افشانی شوند. این فرآیند ظریف و پرزحمت، وانیل را به یکی از گران‌بهاترین ادویه‌های جهان تبدیل می‌کند.
فرآیند تولید عصاره وانیل
پس از گرده افشانی، غلاف‌های وانیل به مدت 6 تا 9 ماه روی گیاه می‌مانند تا به طور کامل برسند. سپس غلاف‌ها برداشت شده و تحت فرآیندی به نام "کوری" قرار می‌گیرند. در این فرآیند، غلاف‌ها در آب داغ غوطه‌ور شده و سپس در معرض نور خورشید و هوای آزاد قرار می‌گیرند. این فرآیند، آنزیم‌های موجود در غلاف را فعال می‌کند و عطر و طعم وانیل را به وجود می‌آورد.
غلاف‌های وانیل خشک‌شده سپس در الکل غوطه‌ور شده و عصاره وانیل را به دست می‌آورند. عصاره وانیل باکیفیت، رنگی قهوه‌ای تیره و طعمی قوی و پیچیده دارد.
انواع عصاره وانیل
- عصاره وانیل خالص: این نوع عصاره از غلاف‌های وانیل طبیعی و الکل باکیفیت تهیه می‌شود و گران‌ترین نوع عصاره وانیل است.
- عصاره وانیل با طعم مصنوعی: این نوع عصاره حاوی وانیلین مصنوعی است که طعمی مشابه وانیل طبیعی دارد، اما ارزان‌تر است.
- عصاره وانیل با طعم طبیعی: این نوع عصاره از مخلوط وانیلین مصنوعی و عصاره وانیل طبیعی تهیه می‌شود.
جایگاه وانیل در صنعت: از عطر تا دارو
صنعت غذا و نوشیدنی
وانیل به عنوان یک طعم‌دهنده‌ی محبوب در صنعت غذا و نوشیدنی کاربرد دارد. از این ماده‌ی معطر در طیف گسترده‌ای از محصولات خوراکی مانند کیک‌ها، بستنی‌ها، دسرها، سس‌ها، شکلات‌ها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. وانیل نه تنها طعمی دلپذیر به این محصولات می‌دهد،
صنعت عطرسازی
عصاره وانیل، قلب تپنده‌ی بسیاری از عطرها است. این ماده‌ی معطر، طعمی گرم، شیرین و پیچیده به عطرها می‌بخشد و با رایحه‌های مختلف مانند گل‌ها، میوه‌ها و چوب‌ها به خوبی ترکیب می‌شود.
انواع عطر با رایحه‌ی وانیل
- عطرهای گلی: وانیل در ترکیب با رایحه‌ی گل‌هایی مانند یاس، رز و زنبق، عطری ظریف و زنانه خلق می‌کند.
- عطرهای شرقی: وانیل در ترکیب با رایحه‌ی ادویه‌هایی مانند دارچین، میخک و جوز هندی، عطری گرم و غنی ایجاد می‌کند.
- عطرهای گورمند: وانیل در ترکیب با رایحه‌ی خوراکی‌هایی مانند شکلات، قهوه و کارامل، عطری خوشمزه و وسوسه‌انگیز می‌سازد.
صنعت داروسازی
تحقیقات نشان داده است که وانیل ممکن است خواص سلامتی مفیدی داشته باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که وانیل می‌تواند به کاهش اضطراب، بهبود خلق و خو و تسکین درد کمک کند.
علاوه بر موارد ذکر شده، از وانیل در صنایع مختلف دیگری مانند صنعت لوازم آرایشی، صنعت صابون‌سازی و صنعت داروسازی نیز استفاده می‌شود.
چرا از وانیل در صنعت استفاده می‌شود؟
1- عطر و طعم بی‌نظیر
وانیل طعمی گرم، شیرین و پیچیده دارد که آن را به یکی از محبوب‌ترین طعم‌دهنده‌ها در صنایع مختلف تبدیل کرده است. این ماده‌ی معطر با طیف گسترده‌ای از طعم‌ها به خوبی ترکیب می‌شود و می‌تواند به محصولات مختلف، طعمی دلپذیر و منحصر به فرد ببخشد.
2- خواص بالقوه‌ی سلامتی
تحقیقات نشان داده است که وانیل ممکن است خواص سلامتی مفیدی داشته باشد. این ماده‌ی معطر می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود خلق کمک کند.
چالش‌های پیش روی صنعت وانیل
کمبود و گرانی وانیل طبیعی:
تولید وانیل طبیعی فرآیندی ظریف و پرزحمت است و به دلیل گرده افشانی دستی گل‌ها، به مقدار محدودی در جهان تولید می‌شود. این امر باعث شده است که وانیل طبیعی به یکی از گران‌بهاترین ادویه‌های جهان تبدیل شود.
کشت مصنوعی وانیل:
به دلیل تقاضای زیاد برای وانیل، دانشمندان به دنبال راه‌هایی برای تولید مصنوعی این ماده‌ی معطر هستند. وانیلین، ترکیب اصلی طعم‌دهنده‌ی وانیل، به طور مصنوعی از مواد شیمیایی دیگر سنتز می‌شود. وانیل مصنوعی ارزان‌تر از وانیل طبیعی است، اما طعم و عطر پیچیده‌ی وانیل طبیعی را ندارد.
آینده‌ی وانیل در صنعت
راه‌حل‌های نوآورانه برای افزایش تولید:
دانشمندان و کشاورزان در تلاشند تا با استفاده از روش‌های نوآورانه، تولید وانیل طبیعی را افزایش دهند. یکی از این روش‌ها، استفاده از روش‌های تکثیر گیاه وانیل در آزمایشگاه است. همچنین، تحقیقات برای یافتن راه‌هایی برای گرده افشانی مصنوعی گل‌های وانیل در حال انجام است.
استفاده از طعم‌دهنده‌های طبیعی جایگزین:
با توجه به کمبود و گرانی وانیل طبیعی، تقاضا برای طعم‌دهنده‌های طبیعی جایگزین در حال افزایش است. برخی از این طعم‌دهنده‌ها عبارتند از:
- عصاره دانه تونکا: این عصاره طعمی شبیه به وانیل دارد و از دانه‌های درخت تونکا به دست می‌آید.
- عصاره چوب صندل: این عصاره طعمی گرم و شیرین دارد و از چوب درخت صندل به دست می‌آید.
- عصاره لوبیای سارا: این عصاره طعمی شبیه به وانیل و کمی تلخ دارد و از لوبیای گیاه سارا به دست می‌آید.
سخن پایانی
وانیل، ماده‌ای معطر و ارزشمند است که در صنایع مختلف کاربرد دارد. با وجود چالش‌هایی مانند کمبود و گرانی وانیل طبیعی، تقاضا برای این ماده‌ی معطر همچنان رو به افزایش است. راه‌حل‌های نوآورانه برای افزایش تولید و استفاده از طعم‌دهنده‌های طبیعی جایگزین، می‌تواند به تضمین دسترسی به وانیل باکیفیت در آینده کمک کند.
