استعلام اصالت دارو: راهنمای کامل استعلام اصالت دارو با پیامک، سایت و اپلیکیشن TTAC

در دنیای امروز، سلامت به عنوان گران‌بهاترین دارایی انسان شناخته می‌شود و دارو نقشی حیاتی در حفظ و بازیابی آن ایفا می‌کند. با این حال، پدیده شوم داروهای تقلبی و قاچاق، این حوزه حساس را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. مصرف داروهای غیرمجاز نه تنها فاقد اثر درمانی است، بلکه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری بر سلامت افراد داشته باشد. در همین راستا، سازمان غذا و دارو با هدف محافظت از سلامت جامعه و مبارزه با تقلب، سامانه‌ای جامع به نام «تیتک» (TTAC) را برای ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت محصولات سلامت‌محور راه‌اندازی کرده است. فرآیند استعلام اصالت دارو از طریق این سامانه، یک اقدام ساده اما بسیار مهم است که به هر شهروندی این قدرت را می‌دهد تا از اصالت داروی مصرفی خود اطمینان حاصل کند.

• اهمیت حیاتی: بررسی اصالت دارو برای جلوگیری از مصرف داروهای تقلبی و حفظ سلامتی ضروری است.
• روش‌های استعلام: سه راه اصلی برای استعلام وجود دارد: پیامک، وب‌سایت رسمی و اپلیکیشن موبایل تیتک (TTAC).
• شناسه اصالت: کلید اصلی استعلام، یک کد ۱۶ رقمی منحصر به فرد است که زیر یک لایه پوششی روی بسته‌بندی دارو قرار دارد.
• اطلاعات دریافتی: پس از استعلام موفق، اطلاعاتی نظیر نام دارو، تاریخ انقضا، نام تولیدکننده و تأییدیه اصالت نمایش داده می‌شود.
• اقدام در مواقع ضروری: در صورت عدم تأیید اصالت، باید از مصرف دارو خودداری و موضوع را به مراجع ذی‌صلاح گزارش کرد.

چرا استعلام اصالت دارو یک مسئولیت همگانی است؟

بازار داروهای تقلبی یک تهدید جهانی است که سلامت میلیون‌ها نفر را به خطر می‌اندازد. این داروها ممکن است حاوی مواد اولیه اشتباه، دوز نامناسب، مواد سمی یا حتی فاقد هرگونه ماده مؤثره باشند. مصرف چنین محصولاتی می‌تواند منجر به شکست در درمان، تشدید بیماری، بروز عوارض جانبی شدید و حتی مرگ شود. بنابراین، استعلام اصالت دارو تنها یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت و مسئولیت اجتماعی برای محافظت از خود و عزیزانمان است. دولت با ایجاد زیرساخت‌های لازم مانند سامانه تیتک، ابزار لازم را فراهم کرده است و اکنون نوبت مصرف‌کنندگان است که با هوشیاری و صرف چند دقیقه وقت، از این ابزار برای تضمین سلامت خود بهره‌مند شوند.

سامانه تیتک چیست و چگونه کار می‌کند؟

سامانه ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت فرآورده‌های سلامت‌محور که به اختصار تیتک (TTAC) نامیده می‌شود، یک سیستم یکپارچه برای نظارت بر کل زنجیره تأمین محصولات دارویی، آرایشی-بهداشتی و تجهیزات پزشکی از مرحله تولید یا واردات تا رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی است. قلب این سیستم، شناسه‌های منحصر به فردی است که به هر واحد از محصول اختصاص داده می‌شود. این شناسه‌ها شامل کد جهانی قلم کالای تجاری (GTIN)، شناسه ردیابی و رهگیری (UID) و مهم‌تر از همه برای مصرف‌کننده، «شناسه اصالت» ۱۶ رقمی است. این شناسه به صورت یک کد یکتا برای هر بسته دارو تولید و روی آن چاپ می‌شود.

نقش ماشین‌آلات صنعتی در اجرای طرح تیتک

اجرای موفقیت‌آمیز طرحی با این وسعت، بدون بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و ماشین‌آلات صنعتی دقیق امکان‌پذیر نیست. در خطوط تولید و بسته‌بندی شرکت‌های داروسازی، دستگاه‌های پیچیده‌ای وظیفه الصاق این شناسه‌ها را بر عهده دارند. این فرآیند که «سریال‌سازی» یا Serialization نام دارد، نیازمند تجهیزات زیر است:

• دستگاه‌های جت پرینتر یا لیزر مارکر: این ماشین‌آلات صنعتی با سرعت و دقت بسیار بالا، کدهای دو بعدی (QR Code) و شناسه‌های عددی را روی جعبه‌ها، بطری‌ها یا لیبل‌های دارو چاپ می‌کنند. دقت این دستگاه‌ها برای خوانا بودن کدها توسط اسکنرها حیاتی است.
• دوربین‌های پردازش تصویر: پس از چاپ، سیستم‌های ویژن با سرعت بالا کد چاپ شده را اسکن و کیفیت آن را تأیید می‌کنند. در صورت وجود هرگونه خطا در چاپ، آن محصول از خط تولید خارج می‌شود تا از ورود محصول با کد نامعتبر به بازار جلوگیری شود.
• نرم‌افزارهای مدیریت سریال‌سازی: این نرم‌افزارها مغز متفکر عملیات هستند که کدهای یکتا را تولید، به هر محصول تخصیص داده و اطلاعات آن را در پایگاه داده مرکزی سامانه تیتک ثبت می‌کنند.

بنابراین، فرآیند ساده استعلام اصالت دارو که ما انجام می‌دهیم، نتیجه نهایی یک زنجیره پیچیده از فناوری‌های نرم‌افزاری و ماشین‌آلات پیشرفته صنعتی است.

راهنمای گام به گام استعلام اصالت دارو

برای انجام استعلام اصالت دارو، ابتدا باید برچسب زرد رنگ اصالت را روی بسته‌بندی دارو پیدا کنید. روی این برچسب، یک بخش پوشیده شده (مشابه کارت‌های شارژ) وجود دارد که با خراشیدن آن، شناسه ۱۶ رقمی اصالت نمایان می‌شود. پس از دسترسی به این کد، می‌توانید از یکی از سه روش زیر استفاده کنید.

روش اول: استعلام اصالت دارو با پیامک

این روش ساده‌ترین راه برای افرادی است که به اینترنت دسترسی ندارند. برای این کار کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:

1. قسمت پوششی روی برچسب اصالت را به آرامی بخراشید.
2. کد ۱۶ رقمی نمایان شده را بدون هیچ‌گونه حرف یا علامت اضافی، به سرشماره ۲۰۰۰۸۸۲۲ پیامک کنید.
3. پس از چند ثانیه، پیامی حاوی نتیجه استعلام از طرف سامانه برای شما ارسال خواهد شد.

این روش بسیار کارآمد و سریع است و تنها به یک تلفن همراه ساده نیاز دارد.

روش دوم: استعلام اصالت دارو از طریق سایت TTAC

اگر به اینترنت دسترسی دارید، می‌توانید از طریق وب‌سایت رسمی سازمان غذا و دارو اقدام کنید. این روش اطلاعات کامل‌تری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

1. به آدرس اینترنتی www.ttac.ir مراجعه کنید.
2. در صفحه اصلی، به دنبال بخش «استعلام کد رهگیری» یا گزینه‌ای مشابه بگردید.
3. کد ۱۶ رقمی اصالت را در کادر مربوطه وارد نمایید.
4. روی دکمه بررسی یا استعلام کلیک کنید تا نتیجه به شما نمایش داده شود.

روش سوم: استفاده از اپلیکیشن TTAC

کامل‌ترین و بهترین روش برای استعلام اصالت دارو، استفاده از اپلیکیشن رسمی تیتک است. این اپلیکیشن علاوه بر ورود دستی کد، قابلیت اسکن بارکد دو بعدی (QR Code) روی برچسب اصالت را نیز دارد که کار را بسیار ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند.

1. اپلیکیشن TTAC را از فروشگاه‌های معتبر اپلیکیشن ایرانی یا وب‌سایت سازمان غذا و دارو دانلود و نصب کنید.
2. برنامه را اجرا کرده و گزینه «استعلام اصالت» را انتخاب نمایید.
3. با استفاده از دوربین تلفن همراه خود، بارکد دو بعدی روی برچسب اصالت را اسکن کنید.
4. در صورت عدم امکان اسکن، می‌توانید کد ۱۶ رقمی را به صورت دستی وارد کنید.
5. نتیجه استعلام به همراه جزئیات کامل دارو بلافاصله نمایش داده می‌شود.

تفسیر پاسخ‌های دریافتی از سامانه

پاسخی که پس از استعلام اصالت دارو دریافت می‌کنید، حاوی اطلاعات مهمی است. یک پاسخ مثبت و معتبر معمولاً شامل موارد زیر است:

• تأیید اصالت کالا
• نام محصول
• تاریخ انقضا
• نام شرکت تولیدکننده یا واردکننده
• کشور سازنده

اما گاهی ممکن است با پیام‌های هشدار یا خطا مواجه شوید. پیام‌هایی مانند «این کد قبلاً استعلام شده است»، «کد نامعتبر است» یا «اصالت این فرآورده مورد تأیید نمی‌باشد» همگی زنگ خطری جدی هستند.

در صورت عدم تأیید اصالت دارو چه کنیم؟

اگر با پیام منفی یا هشدارآمیز مواجه شدید، اکیداً از مصرف دارو خودداری کنید. اولین قدم، تماس با داروخانه‌ای است که دارو را از آنجا تهیه کرده‌اید و اطلاع‌رسانی به مسئول فنی داروخانه است. در مرحله بعد، حتماً موضوع را از طریق سامانه تلفنی ۱۹۰ (سامانه رسیدگی به شکایات وزارت بهداشت) یا از طریق اپلیکیشن TTAC گزارش دهید تا از توزیع بیشتر آن محصول تقلبی جلوگیری شود. گزارش شما می‌تواند جان افراد بسیاری را نجات دهد.

ملاحظات خریداران در صنعت داروسازی (از دیدگاه تجهیزات)

برای مدیران و صاحبان صنایع داروسازی که مسئولیت تأمین سلامت جامعه را بر عهده دارند، انتخاب ماشین‌آلات مناسب برای خطوط تولید و بسته‌بندی، اهمیتی استراتژیک دارد. هنگام خرید تجهیزات کدینگ و سریال‌سازی برای اجرای طرح تیتک، باید به نکات فنی زیر توجه ویژه‌ای داشت:

• انطباق با استانداردها: اطمینان از اینکه دستگاه‌ها و نرم‌افزارها کاملاً با الزامات و پروتکل‌های سازمان غذا و دارو و سامانه تیتک سازگار هستند.
• سرعت و دقت: ماشین‌آلات باید بتوانند با سرعت خط تولید هماهنگ باشند و عملیات چاپ و اسکن را بدون خطا و با بالاترین کیفیت انجام دهند.
• یکپارچه‌سازی آسان: قابلیت ادغام و اتصال ساده تجهیزات جدید با ماشین‌آلات بسته‌بندی موجود در خط تولید، برای جلوگیری از توقفات طولانی و هزینه‌های اضافی ضروری است.
• پشتیبانی و خدمات پس از فروش: دسترسی به خدمات پشتیبانی فنی معتبر و تأمین قطعات یدکی برای این دستگاه‌های حساس، عاملی کلیدی در تضمین تداوم تولید است.

همان‌طور که دیدیم، اطمینان از اصالت دارو به زنجیره‌ای از فناوری‌ها و ماشین‌آلات دقیق صنعتی، از جمله دستگاه‌های کدینگ و بسته‌بندی، وابسته است. یافتن تأمین‌کنندگان معتبر برای این تجهیزات حیاتی، گامی اساسی برای تولیدکنندگان است. پلتفرم دمیرکو به عنوان یک بازار B2B تخصصی در زمینه ماشین‌آلات صنعتی، با فراهم آوردن بستری برای ارتباط مستقیم میان خریداران و تأمین‌کنندگان برتر این تجهیزات، به شرکت‌های داروسازی کمک می‌کند تا با اطمینان و سهولت، بهترین گزینه‌ها را برای خطوط تولید خود انتخاب کرده و در نهایت به ارتقای سطح سلامت جامعه یاری رسانند.